Oplossingen 2050

Welkom bij de IABR–ZOOMBOX, een webapplicatie speciaal ontwikkeld voor de IABR om, samen met de film Droogte in de Delta, de resultaten van twee jaar onderzoek in het IABR–Atelier Droogte in de Delta te delen en toegankelijk te maken. De resultaten van het ontwerpend onderzoek zijn in de vorm van twee doorsneden van de Nederlandse delta in kaart gebracht, de delta in 2020 en in 2050.

Op de boven getoonde panoramische doorsnede van de Nederlandse delta anno 2050 wordt een toekomstbeeld voor een robuust zoetwatersysteem geschetst, waarbij maatregelen om het waterbufferend vermogen te vergroten als hefboom dienen voor andere transitie-opgaven. In de doorsnede worden tien deelgebieden uitgelicht. Per deelsysteem is een toekomstbeeld geschetst waarbij boven- en ondergrondse maatregelen een nieuwe, gemeenschappelijke zoetwaterstrategie vormen die onze delta zal beschermen tegen de gevolgen van een voor ons land geheel nieuw probleem: droogte.


Bouwstenen voor een nieuwe zoetwaterstrategie
Door ruimtedruk in zowel de boven en ondergrond zullen in de lagere (westelijke) delen van de delta veel zoetwatermaatregelen ondergronds en technischer van aard zijn. De industrie, de stad en de landbouw kunnen zoveel mogelijk gebruik maken van elkaars gezuiverd restwater; zoet water kan dan in de ondergrond blijven. Het vergroten van het duinlandschap betekent extra weerstand tegen het zoute water. Zoetwatermaatregelen zullen ook in de stad zichtbaar worden. Landschappen van polderdaken, sponspleinen en retentieparken zullen regenwater bufferen en tegelijkertijd voor koelte zorgen in de zomer. De oude meanders van de grote rivieren worden, samen met dijkversterking en rivierverruiming, ingezet in het zoetwatersysteem, zodat het rivierenlandschap in 2050 veel dynamischer is dan nu en er voldoende water beschikbaar blijft, wanneer dat nodig is. De landbouw zal in de toekomst niet alleen de mens voeden, maar ook de bodem. Een fitte bodem houdt regenwater beter vast voor droge perioden. Natuur op de zandgronden in hoger Nederland transformeert van verdrogend naaldbos naar een open infiltratielandschap. Er ontstaat een bijzonder landschap met grote hoogteverschillen, sprengbeken en loofbossen. Sparren maken plaats voor eiken, berken en beuken zodat veel minder grondwater verdampt en er ecologische én ruimtelijke diversiteit ontstaat. Beken meanderen weer en de terugkeer van watermolenlandschappen zorgt dat oppervlaktewater de tijd heeft om het grondwater aan te vullen. Er vormt zich een landschap dat zowel vanuit de onder- als bovengrond is opgebouwd met een robuuste ‘nieuwe zoetwaterspiegel’.


Op de eerste kaart, Uitdagingen 2020, zijn de verschillende uitdagingen die het huidig zoetwatertekort ons stelt, ingetekend.


Met je touchpad of muis, of door de knoppen onder de kaart te gebruiken, kun je in- en uitzoomen. Ook kun je over de doorsnede bewegen om zo de uitdagingen in bepaalde gebieden te bekijken. Een toelichting verschijnt door op de icoontjes te klikken. Rechtsonder kan de legenda geraadpleegd worden.


Aanleiding en resultaten van het ontwerpend onderzoek Droogte in de Delta
De in de laatste jaren urgent geworden problematiek van ernstige droogte in de Nederlandse delta was de aanleiding voor het IABR–Atelier Droogte in de Delta, waarin een brede inventarisatie is gemaakt van de kansen en kaders voor grootschalige opslag van zoetwater in de boven- én ondergrond.

Onder leiding van lead designer Marco Vermeulen (Studio Marco Vermeulen) is in het IABR–Atelier twee jaar ontwerpend onderzoek verricht naar de mogelijkheden om het waterbufferend vermogen van de delta te vergroten en naar welke kansen dat oplevert. De resultaten van het IABR–Atelier geven een prikkelend toekomstbeeld en, minstens zo belangrijk, uitvoerbare voorstellen voor oplossingsrichtingen. De ‘nieuwe zoetwaterspiegel’ biedt bouwstenen voor de nationale zoetwaterstrategie. Het toont hoe de zoetwateropgave ingezet kan worden bij de integrale transformatie van onze (stedelijke) landschappen en kan bijdragen aan een veerkrachtige regio die in staat is om extremen op te vangen. Een flexibel en adaptief systeem dat zich kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden en verwachte extremen door gebruik te maken van de kracht van de ondergrond.

Tegelijkertijd toont het ontwerpend onderzoek een aantrekkelijk toekomstbeeld met een grote verscheidenheid aan landschappen, robuuste natuur, en een aangename leefomgeving. Lokale en regionale overheden kunnen daarmee hun eigen specifieke opgave zo aanpakken dat alle acties optimaal passen in de samenhangende transitie van onze delta. Ook maakt het de noodzaak tot internationale afspraken over de waterverdeling in het stroomgebied van de Rijn, Maas en de Schelde duidelijk. Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, België, en Nederland, wij zijn namelijk allen verbonden en afhankelijk van hetzelfde zoetwatersysteem.

De resultaten van het Atelier waren eerder te zien in de vorm van een 35 meter brede geanimeerde projectie die centraal stond in de tentoonstelling DROOGTE IN DE DELTA de eerste tentoonstelling van de 9e editie van de IABR, DOWN TO EARTH.


IABR
De Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) is een cultuur- en kennisinstelling; haar twee belangrijkste instrumenten zijn de IABR–Ateliers, waarin het onderzoek plaatsvindt, en de biënnale zelf, een tweejaarlijkse internationale culturele manifestatie waar de resultaten worden getoond.


Voor meer informatie over de doelstellingen van de IABR klik hier.